این دسته از روان نماها گیرنده ی سروتونین 2A مغز و سیستم عصبی مرکزی را هدف قرار می دهند. آزمایشات نشان می دهد که این ترکیبات , جریان خون را در قسمت های خاصی از مغز کاهش می دهند؛ مثل شبکه حالت پیش فرض (Default Mode Network) که مسئول دستورات فراشناختی, ساخت ایگو و درک از خود است. ترکیبات روان نماهای کلاسیک در طبیعت هم یافت می شود.
روان‌نماها همه بخش‌های توانایی شهودی ذهن (claris) را بیدار می‌کنند. روشن‌بینی (clairvoyance) یا توانایی دیدن فراتر از جهان محسوس، فقط یکی از تجربیاتی است که این داروها از طریق آن راه ما را به دنیای هشیاری باز می‌کنند. آن مشاهدات بکر و شگفت از مشخصه‌های روان‌نماها هستند . به طور کلی، روان‌نماها موادی هستند که واقعیت معمول را به طور کامل دگرگون می‌کنند.
دی‌ام‌تی (DMT)
اِن، اِن-دی‌متیل‌تریپتامین یا همان دی‌ام‌تی یک ماده روان نمای قدرتمند و کوتاه اثر که در بسیاری از گیاهان، حیوانات، و حتی بدن انسان یافت می‌شود. همچنین این ترکیب، جزء اصلی فعال در معجون آمازونی آیاواسکا است. DMT به ایجاد تجربه شدید و کوتاه مدت از حالات تغییر یافته آگاهی معروف است، که اغلب تحت عنوان «نفوذ» به بُعدی دیگر توصیف می‌شود.
تاریخچه مختصر:
فرهنگ های بومی در جنوب آمریکا قرن‌هاست که در در آیین های شمنی خود به‌ویژه از چای آیاواسکا استفاده می‌کنند. در دوران معاصر نیز، DMT پس از کشف و نخستین تولید آزمایشگاهی آن در دهه 1950 ، مورد استفاده قرار گرفت. پژوهش درباره نقش DMT در تجارب معنوی و حالات تغییر یافته آگاهی، و با تمرکز ویژه بر مزایای درمانی بالقوه آن به سرعت در حال رشد است.
دوز استاندارد:
50 – 20 میلی گرم (بصورت استنشاقی یا تبخیری-ویپ)
شروع اثر:
30 ثانیه تا 1 دقیقه بعد (استنشاقی)
مدت زمان اثر:
30 – 10 دقیقه
تجربه:
DMT تجربه ای سریع، بشدت فراگیر و غوطه‌ور‌کننده ایجاد می‌کند که اغلب شامل اعوجاج‌های دیداری و شنیداری بسیار شفاف و واضح است. این تجربه اغلب عرفانی و ورایِ توصیف است و منجر به بینش‌های بسیار عمیق عاطفی و معنوی می‌شود. در یک بستر درمانی، DMT می‌تواند به مصرف‌کنندگان کمک کند که با احساسات عمیق خود روبرو شوند و احساسی بسیار عمیق از بهم پیوستگی (همه چیز) را تجربه کنند.
قارچ های جادویی/ سیلوسایبین (Psilocybin/Magic Mushrooms)
سیلوسایبین یک ترکیب روان انگیز است که در بیش از180 گونه مختلف قارچ موجود است، که اغلب تحت عنوان «قارچ جادویی» شناخته می‌شوند. پس از مصرف، سیلوسایبین در بدن تبدیل به سیلوسین می‌شود. ماده سیلوسین با اثرگذاری بر گیرنده های سروتونین، باعث ایجاد حالات تغییر یافته آگاهی می‌شود.
تاریخچه مختصر:
فرهنگهای بومی ناحیه مزوآمریکا (بخش‌هایی از میان‌آمریکا که شامل تمدن‌های پیشرفته‌ای مانند مایاها و آزتک‌ها بود) طی هزاران سال از قارچ‌های حاوی سیلوسایبین برای مراسم معنوی و شفابخشی استفاده کرده‌اند. در میانه قرن بیستم، اشتیاق دنیای مدرن به این قارچ‌ها به وسیله افراد کلیدی مانند گوردون واسون که آنها را به فرهنگ غربی معرفی کرد، اوج گرفت. این قارچ‌ها هم اکنون به‌علت قابلیت درمانی بالایشان در درمان افسردگی، اضطراب، و PTSD (اختلال استرس پس از سانحه) مورد مطالعه ی گسترده قرار دارند.
دوز مایکرودوزینگ:
300 – 50 میلی گرم - قارچ خشک شده و پودر شده (2-3 بار در هفته)
دوز درمانی:
5 – 1 گرم قارچ خشک شده
شروع اثر:
60 – 20 دقیقه
مدت زمان اثر:
6 – 4 ساعت
تجربه:
سیلوسایبین باعث القای درون کاوی عاطفی، اعوجاج های دیداری و شنیداری، و احساس بسیار عمیق به هم پیوستگی (با همه چیز) می‌شود. در محیط درمانی، سیلوسایبین می‌تواند باعث تسهیل گشایش های عاطفی، ایجاد شفقت به خود و شفای تروما یا افسردگی شود.
آیاواسکا (Ayahuasca)
معجونی بسیار قوی که ترکیبی از گیاه بانستریوپسیس کاپی و دیگر گیاهان حاوی دی‌ام‌تی تهیه می‌شود.آیاواسکا در مراسم معنوی و شفابخش بومیان حوزه جنگل‌های آمازون، در کشورهایی مانند پرو، برزیل ، کلمبیا، و اکوادور استفاده می‌شود. این معجون آثار روان‌نمای بسیار شدید و طولانی اثری را به همراه تجریبات عاطفی و معنوی عمیق ایجاد می‌کند.
تاریخچه مختصر:
فرهنگ های بومی آمازون، برای هزاران سال آیاواسکا را در مراسم ویژه معنوی، برای ارتباط افراد با دنیای معنویت و دریافت شفا استفاده کرده‌اند. در دوران معاصر، مکاشفه های آیاواسکا به عنوان ابزاری جهت بهبود روانی و معنوی در سراسر جهان محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
دوز استاندارد:
بسته به ترکیب معجون متفاوت است. اغلب 100 – 50 میلی لیتر (بشدت وابسته به غلظت و نحوه تهیه است.)
شروع اثر:
60 – 30 دقیقه
مدت زمان اثر:
6 – 4 ساعت
تجربه:
اغلب در شب، و در تاریکی تجربه می‌شود، آیاواسکا موجب القای حس درون‌نگری عمیق می‌شود که اغلب با تجارب دیداری واضح و شفاف و برون‌ریزی احساسات همراه است (استفراغ در این تجربه شایع است). آیاواسکا هنگامی که در محیطی امن تجربه شود، می‌تواند به افراد در زمینه پردازش و درک تروما، کشف الگوهای عاطفی خود و دریافت بینش‌های معنوی کمک کند.
ال اس دی (LSD)
LSD یکی از قوی ترین و شناختهشدهترین روان‌نماهای سنتتیک (صناعی) است. این ماده معمولا به طور قابل توجهی ادراک، خلق (حالت روحی) و تفکر را تغییر میدهد، که منجر به بینش های عمیق درباره خود، واقعیت و وجود می‌شود.
تاریخچه مختصر:
LSD نخستین بار در سال 1938 به دست شیمیدان سوییسی آلبرت هافمن سنتز شد. در دهه 1960 در جریان جنبش فرهنگ ستیزی محبوب شد و بهطور گسترده در تحقیقات مربوط به آگاهی و درمان استفاده قرار گرفت. در جریان مبارزه با مواد مخدر، وضعیت قانونی آن تغییر یافت؛ اما علاقه به قابلیت‌های درمانی آن طی سال‌های اخیر دوباره افزایش یافته است.
مایکرودوزینگ:
20 – 5 میکروگرم (2-3 بار در هفته)
دوز درمانی:
300 – 100 میکروگرم
شروع اثر:
90 – 30 دقیقه
مدت زمان اثر:
12 – 8 ساعت
تجربه:
LSD موجب افزایش ادراک حسی، عمیق شدن عواطف، و گاه تحریف شدید تجربیات دیداری و شنیداری می‌شود. LSD در محیطی درمانی می‌تواند به بیماران در کاوشِ لایه های عمیقتر روان خود، روبرو شدن با موانع ابراز عاطفی و دستیابی به چشم اندازی جدید از مشکلات شخصی خود، کمک کند.
مسکالین (Mescaline)
مسکالین آلکالوئید روان‌انگیز است که در کاکتوسهایی مانند پیوت (Peyote) و سن پدرو (San Pedro) یافت می‌شود. این ماده به‌علت قابلیت القای حالات تغییر یافته آگاهی از هزاران سال پیش در مراسم مذهبی استفاده میشده است.
تاریخچه مختصر:
فرهنگهای بومی آمریکای شمالی و جنوبی، به ویژه کلیسای بومیان آمریکایی، قرن‌هاست که مسکالین را در مراسم معنوی خود استفاده می‌کنند. این ماده در فرهنگ غربی به وسیله آثار نویسندگانی مانند آلدوس هکسلی محبوبیت پیدا کرد و همچنان به عنوان یکی از نمادهای کند و کاو معنوی و فرهنگ روان نما شناخته می‌شود.
دوز استاندارد:
400 – 200 میلیگرم (سولفات مسکالین)
شروع اثر:
90 – 45 دقیقه
مدت زمان اثر:
12 – 10 ساعت
تجربه:
مسکالین باعث افزایش وضوح دیداری و شنیداری می‌شود. این حالت معمولا با شفافیت افکار و گرمای عاطفی همراه است. مسکالین در محیط درمانی برای کاوش درباره آگاهی، دستیابی به شفای عاطفی و رشد معنوی استفاده می‌شود.
روان‌نماهای غیرکلاسیک
این دسته از روان‌نماها، حالت دگرگونی از هوشیاری را ایجاد می‌کنند و یا بینش فرد را تغییر می‌دهند، اما اصولاً مانند دسته‌ی کلاسیک روی گیرنده‌ی سروتونین عمل نمی‌کنند. ولی در مقایسه با دسته‌ی کلاسیک، کارکردهای متفاوتی دارند و گیرنده‌های مختلفی را هدف قرار می‌دهند.
ام‌دی‌ام‌ای (MDMA)
MDMA یا 3 و 4 متیلن دی اکسی مت امفتامین که به نامهای اکستاسی، اکستازی، XTC ، E (ای) ،X (اکس) هم معروف است یک روان نمای صناعی با آثار محرک و همدلی‌آور است. این ماده احساس پذیرا بودن عاطفی، همدلی و ارتباط با دیگران را تقویت می‌کند.
تاریخچه مختصر:
این ماده نخستین بار در سال 1912 سنتز شد. در دهه های 1970 و 1980، پیش از آنکه به عنوان یک داروی تفننی استفاده شود، برای رواندرمانی به کار می‌رفت. این ماده امروزه، به‌خاطر قابلیت‌های درمانی آن، به‌ویژه در درمان PTSD (اختلال استرس پس از سانحه)، مورد مطالعه قرار دارد.
دوز استاندارد:
125 – 80 میلیگرم (خوراکی)
شروع اثر:
60 – 30 دقیقه
مدت زمان اثر:
6 – 3 ساعت
تجربه:
MDMA وضوح عواطف، احساس همدلی و اعتماد را بالا می‌برد، که این ویژگی بخصوص در محیط درمانی برای کمک به بیماران در پردازش تروما و فائق آمدن بر ترس کمک شایانی می‌کند.
کتامین (Ketamine)
کتامین یک بی حس کننده گسست آور (جدایی‌آور) است که در دوزهای پایین‌تر آن آثار روان نما نیز دارد. در محیط درمانی برای درمان افسردگی، PTSD (اختلال استرس پس از سانحه)، و درد مزمن کاربرد دارد.
تاریخچه مختصر:
در دهه 1960 بعنوان یک داروی بیهوشی ارائه شد، ولیکن در سال های اخیر به عنوان درمانی برای افسردگی و PTSD محبوبیت یافته است.
دوز استاندارد:
• تزریق عضلانی: 1 – 0.5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن
• تزریق وریدی: 1 – 0.5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن
• زیر زبانی: 2 – 0.5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن
• از طریق بینی: 2 – 0.5 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (از طریق اسپری بینی)
شروع اثر:
• تزریق عضلانی: 10 – 5 دقیقه
• تزریق وریدی: 5 – 1 دقیقه
• از طریق زیرزیانی: 30 – 15 دقیقه
• از طریق بینی: 15 – 5 دقیقه
مدت زمان اثر:
90 – 45 دقیقه (بسته به روش مصرف)
تجربه:
کتامین حالتی از گسست ایجاد می‌کند که با احساس جدا شدن از واقعیت موجود و بدن همراه است. این ماده در درمان اختلالاتی مانند افسردگی، PTSD ، افکارخودکشی استفاده می‌شود.
۵-ام‌ئی‌او-دی‌ام‌تی
(5-MeO-DMT)
5-MeO-DMT یک روان‌نمای پرقدرت است که در گیاهان و ترشحات وزغ بوفو آلواریوس (Bufo alvarius toad) یافت می‌شود. این ماده به‌عنوان القاگر سریع تجربه انحلال نفس (به آن مرگ ایگو نیز گفته می‌شود) شناخته می‌شود و به همین دلیل استفاده از آن برای افرادی که آمادگی لازم برای رویارویی با این تجربه را ندارند و با روان نماهای دیگر کار نکردهاند توصیه نمی‌شود. این ماده بر‌خلاف DMT تجربیات دیداری و شنیداری قابل ذکری ندارد.
تاریخچه مختصر:
گروه های بومی قرن‌هاست که 5-MeO-DMTرا به‌صورت پودرهای استنشاقی استفاده می‌کنند. ترشحات قورباغه ی بوفو منبع اصلی تهیه این ماده بوده است. در سال‌های اخیر بسیاری از درمانگران و کاربران به دلایلی مانند تهیه آسان و ارزان‌تر، اندازه گیری دقیقتر دوز، و مهم‌تر از همه حفاظت از وزغ تود و زیستگاه آن در برابر نابودی بر اثر استخراج بی‌رویه به استفاده از فرم آزمایشگاهی این ماده که اثرات بسیار مشابهی دارد، روی آورده‌اند. همچنین فرم نمکی محلول در آب آن به صورت اسپری بینی بیشتر برای مایکرودوزینگ و تجربه دوزهای پایین استفاده می‌شود. این ماده برای القای تجربیاتی با حس عمیق معنوی و عرفانی شناخته می‌شود. در دوزهای میانی می تواند موجب برون‌ریزی های درمانی شود. تجربه انحلال نفس در دوز بالای این ماده رخ می دهد.
دوز استاندارد:
20 – 2 میلیگرم فرم Freebase (بصورت مصرف تبخیری-ویپ)
شروع اثر:
30 – 15 ثانیه (مصرف استنشاقی)
مدت زمان اثر:
30 – 15 دقیقه
تجربه:
این ماده می‌تواند یه سرعت تجربه محو شدن ایگو (انحلال نفس)، را به همراه تجربه یکی شدن با کائنات و جهان هستی موجب شود. این تجربه می‌تواند برای افراد تازه کار مهیب و برای کسانی که آماده آن هستند موجب تحول عمیق معنوی باشد.
در زمینه درمانی، این ماده اغلب برای پالایش عمیق عاطفی و درمان متحول کننده استفاده می‌شود.
سالویا دیوینوروم (Salvia divinorum)
سالویا دیوینوروم یک داروی گیاهی سنتی است که توسط بومیان مازاتک برای بصیرت معنوی و درمانی استفاده می‌شود. حالت‌های تغییریافته عمیق و کوتاهی ایجاد می‌کند که به خودشناسی و پردازش احساسی کمک می‌کند. این گیاه به خاطر اثرات بسیار شدید و کوتاه مدتش شهرت دارد.
تاریخچه مختصر:
مردم مزاتک (Mazatec)مکزیک قرن‌هاست که از سالویا برای مراسم شفابخشی و حتی پیشگویی استفاده می‌کنند. این گیاه در دهه 1990 مورد توجه فرهنگ غرب قرار گرفت.
دوز استاندارد:
500 – 200 میکروگرم (بصورت دود کردن یا تبخیری)
شروع اثر:
60 – 30 ثانیه
مدت زمان اثر:
10 – 5 دقیقه
تجربه:
مصرف سالویا منجر به تجارب بینایی شدید و اغلب گیج‌کننده، همراه با احساس عمیق تغییر در ادراک می‌شود. با آنکه این گیاه اغلب با هدف درمانی استفاده نمی‌شود ولی می‌تواند تجربیات قدرتمند عاطفی و معنوی را فراهم کند.
را فراهم کند.
ایبوگا / آیبوگین (Iboga / Ibogaine)
آیبوگین ماده روان‌انگیز قدرتمند است که از ریشه گیاه تابرننته ایبوگا (Tabernanthe iboga) استخراج می‌شود. این روان‌نمای پرقدرت به طور سنتی در تمرینات معنوی غرب آفریقا به ویژه در مراسم بوئیتی (Bwiti) در گابون استفاده می‌شود. این ماده به علت توانایی‌اش در درمان اعتیاد، خصوصا اعتیاد به مخدرهای اوپیوئیدی، شناخته شده است. این ماده تجربه‌ای بسیار طولانی از ادراک و تأملات فردی و اغلب از نظر فیزیکی و روانی طاقت‌فرسا را القا می‌کند که باعث می‌شود بسیار افراد آن را درمانی توصیف کنند. تجربیات آن شامل پیامهای سنگین و بی‌تعارف درباره مشکلات فرد و راه رویارویی با آنهاست.
تاریخچه مختصر:
ایبوگا قرن‌هاست که در مراسم سنتی معنوی غرب آفریقا بعنوان یک گذرگاه آیینی و شفابخش مورد استفاده قرار می‌گیرد. در غرب، ایبوگین در میانه ی قرن بیستم بخاطر قابلیتش در درمان اعتیاد شناخته شد. این روان‌نما توجه به‌ویژه پس از گزارش‌های تجربیات شخصی درباره توانایی اش در برطرف کردن علائم سندرم ترک وابستگی به اوپیوئیدها شدت گرفت. طی سال های اخیر، مطالعاتی روی تاثیرات ایبوگین بر نوروپلاستیسیتی و درمان اعتیاد صورت گرفته است. با این حال ایبوگا و آیبوگین هنوز در بسیاری از کشورهای بدلیل آثار بسیار شدیدشان غیر قانونی هستند.
دوز استاندارد:
20 – 15 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (خوراکی)
شروع اثر:
3 – 1 ساعت
مدت زمان اثر:
24 – 12 ساعت
تجربه:
ایبوگا و آیبوگین منجر به سفری طولانی بسیار دشوار جسمی و روحی می‌شوند که اغلب از آن با عنوان "رویا در بیداری" یا مشاهدات شفاف و غوطه‌ور‌کننده یاد می‌شود. این ماده از نظر درمانی، به افراد در مواجهه با تروماهای بسیار عمیق و شکستن چرخه اعتیاد کمک می‌کند. این تجربه اغلب با تهوع و استفراغ همراه است که البته در محیط سنتی به‌عنوان بخشی از فرآیند پالایش و درمان تلقی می‌شود.
