ایبوگا چیست؟ ایبوگائین چیست؟
ایبوگا درختچه‌ی بومی منطقه‌ی گابن در آفریقا است. ایبوگائین یک آلکالوئید روان‌نماست که به طور طبیعی در درختچه ایبوگا (Tabernanthe iboga) و همچنین سایر گیاهان همان خانواده وجود دارد. مسلما این قوی‌ترین ماده روان‌نمایی است که در حال حاضر شناخته شده است.
تجربه ایبوگا یا ایبوگائین چگونه است؟
به احتمال قوی تجربه ایبوگا یا ایبوگائین شدیدترین تجربه در بین تمام داروهای روان‌نما است و ممکن است 24 ساعت یا بیشتر طول بکشد. مصرف‌کننده‌ها در طول سفر ایبوگا، ممکن است کاملا از نظر جسمی ناتوان باشند. توهمات بصری و بینش‌های قدرتمند با ماهیت کهن‌الگویی اغلب رخ می‌دهند. استفاده تفریحی از این ماده تقریبا وجود ندارد، زیرا تجربه هم از نظر جسمی و هم از نظر روانی می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. ایبوگائین غالبا به طور انحصاری در محیط درمانی، برای درمان اعتیاد یا رشد شخصی استفاده می‌شود.
تاریخچه ایبوگا یا ایبوگائین
ایبوگا قرن‌ها برای اهداف آیینی، معنوی و درمانی در قبیله Bwiti در کشور آفریقایی گابن استفاده می‌شده است. در اوایل دهه 1960، یک غربی به نام هاوارد لوتسوف (Howard Lotsof) کشف کرد که ایبوگائین دارای خواص ضد اعتیاد قوی به ویژه در رابطه با درمان اعتیاد به مواد افیونی است. اخیرا، ایبوگائین به دلیل این خواص ضداعتیاد به رسمیت شناخته شده است.
فارماکولوژی
ابعاد شیمیایی و فیزیولوژیکی ایبوگائین هنوز به طور کامل شناخته نشده است. مانند سایر مواد روان‌نما، از جمله DMT و سیلوسایبین، ایبوگائین از نظر ساختار شبیه سروتونین است. ایبوگائین میل خاصی به اتصال به مکان‌های مختلف در سیستم عصبی مرکزی از جمله گیرنده‌های opioid، nicotinic، kappa و NMDA (N-methyl-D-aspartate) دارد. ایبوگائین روی طیف وسیعی از سیستم‌های انتقال دهنده عصبی، اغلب به روش‌های متناقض، عمل می‌کند. بر اساس مطالعات، به نظر نمی‌رسد که این ماده یک آگونیست دوپامین یا ماده‌ی افیونی، به شکل متعارف، باشد.
استفاده درمانی
مطالعات نشان داده‌اند که ایبوگائین از نظر اثربخشی در درمان اعتیاد، به ویژه اعتیاد به مواد افیونی، دارای اثرات دوپامینرژیک است. ایبوگائین به گیرنده‌های دوپامین متصل نمی‌شود و بر سیستم‌های انتقال دوپامین تاثیر نمی‌گذارد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که غلظت دوپامین را کاهش و متابولیت‌های دوپامین را افزایش می‌دهد. مطالعات متعدد در محیط آزمایشگاهی نشان داده است که ایبوگائین به طور قابل توجهی رفتار اعتیادآور را کاهش می‌دهد و علائم ترک را از بین می‌برد.
اغلب، فقط یک جلسه درمان با ایبوگائین برای شکستن چرخه اعتیاد لازم است، اگر چه گاهی اوقات چندین جلسه ضروری است. مانند سایر داروهای روان‌نما، تجربه ایبوگائین اغلب عمیقا شخصی است و همچنین در سطح درمانی و دارویی عمل می‌کند. شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهد که در مقایسه با روش‌های مرسوم برای درمان اعتیاد، میزان موفقیت ایبوگائین به طور تصاعدی بالاتر است.
ایمنی ایبوگا
در حالی که بیشتر روان‌نماها نسبتا کم خطر هستند، ایبوگا/ایبوگائین یک استثنا است. ایبوگا و ایبوگائین هرگز نباید بدون مجوز پزشکی و نظارت حرفه‌ای مصرف شوند. اگرچه این ماده یک ابزار فوق‌العاده قوی برای درمان اعتیاد و دگرگونی شخصی است، اما خطرات بسیار خاصی در ارتباط با مصرف ایبوگائین وجود دارد. استفاده نادرست می‌تواند منجر به آسیب جدی و مرگ شود.
ایمنی فیزیکی
افرادی که سابقه بیماری قلبی، اختلال عملکرد کبد یا اختلال در عملکرد کلیه دارند، به هیچ عنوان نباید ایبوگا یا ایبوگائین مصرف کنند. طبق اتحاد جهانی ایبوگائین درمانی (Global Ibogaine Therapy Alliance ) (GITA)، یک معاینه پزشکی کامل و مجوز پزشکی قبل از شروع درمان ضروری است. موارد متعددی از مرگ و میر مرتبط با این ماده گزارش شده است و تقریبا همه آنها مربوط به سابقه پزشکی یا مصرف ایبوگا/ایبوگائین بدون نظارت مناسب بوده است. همچنین اگر فرد علائم ترک شدید مربوط به برخی مواد مثل (اما نه محدود به) الکل، benzos (بنزودیازپین‌ها) و متادون را تجربه کند، ایبوگا و ایبوگائین برای او خطرناک هستند.
برای کسانی که از اعتیاد رنج می‌برند، قبل از شروع برنامه درمان با ایبوگا باید سم‌زدایی کامل انجام شود. ایبوگا همچنین تحمل فرد را نسبت به سایر مواد، به ویژه مواد افیونی، “دوباره تنظیم” می‌کند. این بدان معنی است که خطر اوردوز مواد دیگر پس از استفاده از ایبوگا به طور تصاعدی افزایش می‌یابد.
ایمنی روانی
ایبوگا مانند سایر داروهای روان‌نما، می‌تواند از نظر روانی چالش‌برانگیز باشد و می‌تواند باعث بروز روان‌پریشی نهفته در برخی افراد آسیب‌پذیر شود. افرادی که سابقه روان‌پریشی یا بیماری‌های روانی جدی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی دارند، باید مراقب مصرف مواد روان‌نما از جمله ایبوگا باشند. همیشه قبل از شروع درمان، هرگونه سابقه اختلالات روانی (شخصی و خانوادگی) را با یک متخصص واجد شرایط مطرح کنید.