آیوواسکا چیست؟
آیوواسکا یک دمنوش روان‌نما است که منشا آن در آمازون است، این ماده در آن منطقه هنوز، جزء اصلی در آیین‌های شفابخش در میان فرهنگ‌های بومی محسوب می‌شود. به طور سنتی، استفاده از آیوواسکا بیشتر در پرو، برزیل، کلمبیا و اکوادور رایج است. آیوواسکا همچنین با نام‌های iowaska، natema، hoasca، daime، yagé یا yajé نیز شناخته می‌شود.
بسیاری از جمعیت‌های بومی، آیوواسکا را هم به عنوان یک عنصر مذهبی مقدس و هم یک داروی قدرتمند می‌شناسند. قرن‌هاست که در این فرهنگ‌ها از این دارو برای بیماری‌های جسمی و روحی استفاده می‌شود. برخی از مطالعات استفاده از آیوواسکا در این مراسم مذهبی را با درمان یا مشاوره روستایی مقایسه می‌کنند.
تجربه آیوواسکا چگونه است؟
آیوواسکا یک داروی پالاینده قوی است و تقریبا هر تجربه آیوواسکا شامل نوعی پاکسازی است. پاکسازی می‌تواند از طریق استفراغ، اسهال، لرزش، تعریق، گریه، خندیدن یا رها شدن تروماها انجام شود. تجربه آیوواسکا از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است، اما غالبا این تجربه شامل حواس تقویت‌شده، تغییرات در ادراک و بینایی، بینش عاطفی عمیق، کشف تروماهای سرکوب‌شده و احساس قوی سلامت جسمانی هستند.
تاریخچه آیوواسکا
آیوواسکا در آیین های بومی و مراسم شمنی دست کم به مدت ۴۰۰ سال و احتمالا هزاران سال استفاده می‌شود. نام آیوواسکا از زبان Quechua گرفته شده است، زبانی که تصور می‌شود که ریشه در امپراتوری Incan دارد و امروزه هنوز در برخی از مناطق آمریکای جنوبی صحبت می‌شود. کلمه ” aya” را می‌توان به معنای روح یا مرگ تفسیر کرد، اما “huasca” به معنای طناب یا تاک است. بنابراین متداول‌ترین ترجمه ayahuasca “انگور روح” است، اما افرادی ترجمه “انگور مرگ” را ترجیح می‌دهند. تفسیر دوم در پرتو این واقعیت قابل توجه است که بسیاری از تجارب و رویاهای آیوواسکا شامل مرگ ایگو و گاهی اوقات بسیار شبیه به تجربیات نزدیک به مرگ (NDEs) هستند.
ایمنی آیوواسکا
آیوواسکا یکی از قوی‌ترین مواد روان‌نما است و چندین حوزه ایمنی باید هنگام مصرف آن در نظر گرفته شود، از جمله ایمنی فیزیکی، ایمنی روانی و سوء استفاده احتمالی. برخی از ملاحظات مخصوص آیوواسکا را در ادامه خواهید خواند.
ایمنی فیزیکی
اوردوز (مصرف افراطی) فیزیکی با آیوواسکا خالص مثلا آیوواسکایی که فقط حاوی banisteriopsis caapi (انگور آیوواسکا) و یک گیاه حاوی DMT مانند psychotria viridis (chacruna) است، نسبتا نادر است، اما گاهی اوقات اتفاق می‌افتد. اوردوز ممکن است منجر به از دست دادن کامل هوشیاری (بیهوشی)، اختلال شدید حرکتی، بی‌اختیاری ادرار، تغییرات شدید فشار خون، تپش قلب یا حمله قلبی و غش شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که این ماده همراه با یک راهنمای مجرب و ماهر و آگاه از دوز مورد نیاز مصرف شود. همیشه همه بیماری‌های خود و داروهایی که مصرف می‌کنید، فشار خون بالا یا پایین مزمن و مشکلات قلبی را قبل از تجربه با راهنمای خود در میان بگذارید. نوشیدن انفرادی این ماده توصیه نمی‌شود.
اگرچه واکنش‌های شدید منفی نسبتا نادر هستند، در سال‌های اخیر مواردی شامل جراحت و حتی مرگ در رابطه با این ماده ثبت شده است. اکثر موارد شناخته‌شده که شامل واکنش‌های منفی شدید به آیوواسکا است، عامل قابل توضیحی دارند:
- ترکیبات اضافی مانند تنباکو، datura یا toé (brugmansia) به دمنوش اضافه شده است.
- تداخلات با سایر داروها مانند SSRIها (داروهای ضد افسردگی) اتفاق می‌افتد که منجر به سندرم سروتونین می‌شود.
- شرکتکنندگان در مراسم دارای سابقه بیماری، مانند فشار خون بالا یا مشکلات قلبی هستند.
بخوانید: تداخلات دارویی با روان‌نماها
ایمنی روانشناختی
آیوواسکا مانند همه داروهای روان‌نما، دارای پتانسیل ایجاد حالات ذهنی موقتی است که شبیه روان‌پریشی است. در برخی از افراد آسیب‌پذیر، این حالت موقتی ممکن است به مدت طولانی حتی زمانی که مراسم به پایان رسیده ادامه یابد. از آنجایی که آیوواسکا دارای پتانسیل تحریک روان‌پریشی است، بهتر است افرادی که دارای سابقه اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی هستند، آیوواسکا ننوشند. همیشه سابقه بیماری‌های خود را برای تسهیل‌کننده یا راهنمای فاش کنید.
احتمال سوء استفاده
اگرچه بسیاری از راهنماها، تسهیل‌کننده‌ها، شمن‌ها و مراکز استراحت با حسن نیت و درستکاری عمل می‌کنند، در سال‌های اخیر گزارش‌هایی مبنی بر آزار از جمله آزار جنسی در طول مراسم، ارائه شده است. شرکتکنندگان به ویژه زنان باید از این احتمال آگاه باشند و اقدامات احتیاطی مناسب را انجام دهند. موسسه Chacruna مجموعه‌ای عالی از توصیه‌ها را برای داروهای گیاهی روان‌نما فراهم کرده که عبارتند از:
– در مورد شهرت مرکز راهنما/استراحت تحقیق کنید.
– با دوستان زن با تجربه یا زوج‌های باتجربه آیوواسکا بنوشید.
– مراقب نشانه‌های علاقه جنسی مانند معاشقه، صحبت‌های جنسی و لمس کردن باشید.
– توجه داشته باشید که لمس صمیمی، درآوردن لباس و هر گونه تماس جنسی در مراسم آیوواسکا به هیچ وجه رفتارهای «عادی» محسوب نمی‌شوند.
– از فضای شخصی خود از نظر فیزیکی، روانی و معنوی محافظت کنید.
– از تفاوت‌های فرهنگی آگاه باشید و به آنها احترام بگذارید.
– از هرگونه تماس جنسی با راهنماها یا شمن‌ها، از جمله رابطه جنسی توافقی خارج از مراسم، خودداری کنید.
– به یاد داشته باشید که شمن‌ها و راهنماها انسان هستند، آنها قدیس نیستند.
– در صورت بروز سوء استفاده، از دیگران کمک بگیرید.
علم آیوواسکا
چگونه آیوواسکا بر بدن و ذهن تاثیر می‌گذارد؟
طبق تحقیقات، ترکیبات اصلی آیوواسکا آلکالوئید روان‌نمای DMT (N, N-dimethyltryptamine) و یک مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOI) است. زمانی که این ترکیب مصرف می‌شود، حالت تغییریافته هوشیاری ایجاد می‌کند. DMT جزء توهم‌زاها است و یک ماده شیمیایی نسبتا رایج است که ثابت شده در گیاهان متعدد و همچنین به مقدار کم در مایعات و بافت‌های انسانی وجود دارد. پس از نیم قرن تحقیق هنوز توضیحات کافی در مورد چگونگی تاثیر توهم‌زاهای درون‌زا مانند DMT بر بدن وجود ندارد. اعتقاد بر این است که ممکن است با گیرنده خاصی (مثل Sigma 1 یا Sig-1R) تعامل داشته باشد. این گیرنده برای کمک به بافت‌های درون بدن در برابر استرس سلولی ضروری است و در بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان، افسردگی، بیماری پارکینسون، اعتیاد و زوال عقل نقش دارد.
با توجه به تعامل بالقوه DMT با این گیرنده Sig Sig-1R کاربردهای علمی احتمالی زیادی برای آن وجود دارد و تحقیقات برای تعیین اینکه آیا ممکن است نقشی در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها داشته باشد یا خیر ادامه دارد. از آنجایی که Sig-1R به بقای سلول در مواقع استرس و به تنظیم فرآیندهای ایمنی کمک می‌کند، DMT ممکن است به تحریک فرآیندهای محافظتی سلولی در بدن کمک کند. این کاربردهای مفید موضوع تحقیقات جدید بوده است و نقش مواد حاوی DMT، مانند آیوواسکا، فراتر از برچسب داروی توهم‌زا در حال بررسی است. آیوواسکا برای استفاده در درمان‌های پزشکی در نظر گرفته شده است، به ویژه از آنجایی که DMT ممکن است در فرآیندهایی مانند محافظت عصبی، بازسازی عصبی و ایمنی نقش داشته باشد.
اثرات فیزیکی آیوواسکا
آیوواسکا به عنوان یک پالایش‌کننده قوی عمل می‌کند. یکی از مشخص‌ترین ویژگی‌های دمنوش، اثر پاکسازی آن روی بدن است که می‌تواند به طرق مختلف برای افراد مختلف از جمله استفراغ، اسهال، عرق کردن، گریه کردن، خندیدن یا لرزش ظاهر شود. این پاکسازی اغلب با احساس قدرتمندی از سلامتی و سرخوشی همراه است. حواس فیزیکی، مانند بویایی و شنوایی، اغلب در طول تجربه این ماده به شدت تقویت می‌شوند.
اثرات روانشناختی آیوواسکا
اثرات روانشناختی این ماده گسترده است، اما شامل جلوه‌های بصری رنگارنگ، چشم‌اندازهای دقیق، برخورد با حیوانات و/یا «موجودات» ماورایی و حالت عمیق خودکاوی و افزایش آگاهی است. مصرف‌کنندگان به ندرت هوشیاری خود را از دست می‌دهند، اما تحت تاثیر آیوواسکا، وضعیت هشیاری تغییر یافته‌ای را تجربه می‌کنند. طبق گزارش جاناتان همیل Jonathan Hamill و همکارانش، اثرات روانی مصرف آیوواسکا حدود چهل دقیقه پس از مصرف شروع می‌شود و اثرات ذهنی پس از حدود چهار ساعت محو می‌شود.
